Oficjalny Serwis Internetowy Gminy Łyse - Rezerwaty przyrody

Na terenie gminy i w jej otoczeniu znajdują się 3 rezerwaty przyrody z wieloma gatunkami roślin i zwierząt podlegających ochronie. Są to rezerwaty: Mingos, Torfowisko Serafin oraz Tabory. Łączna ich powierzchnia wynosi 215,59 ha., co stanowi około 1% ogólnej powierzchni Gminy.

REZERWAT MINGOS

Rezerwat leśny Mingos o powierzchni 13,46 ha, położony w gminie Łyse, w Nadleśnictwie Nowogród,  utworzono  w  1971r.  Głównym  celem  ochrony jest  zachowanie  dla  potrzeb  naukowych  i  dydaktycznych  fragmentu  boru  sosnowego Puszczy  Kurpiowskiej  z  naturalnym drzewostanem. Drzewostanem głównym jest sosna, stanowi ona zasadniczo pierwsze i drugie piętro.  Jedynym  typem  siedliskowym  lasu  na  terenie rezerwatu  jest  bór  świeży.  W  warstwie krzewów licznie występuje jałowiec. W podszyciu występują m.in. konwalia, rokitnik i widłaki. Warstwę  mszystą  reprezentuje  rokitnik  pospolity,  gajnik  lśniący  i  widłoząb.  Gospodarowanie drzewostanem  na  tym  obszarze  było  planowane  od  1819 r.  W  zależności  od  gatunków
przydzielono odpowiednie koleje rębności:  
•dla drzewostanów wysokopiennych sosnowych -120 lat,
•dla niskopiennych mieszanych od 30 - 90 lat.  
Obszar rezerwatu jak i Puszczy był miejscem pozyskiwania torfu i kory garbarskiej. 

REZERWAT TORFOWISKO SERAFIN

Rezerwat Torfowisko Serafin zajmuje 184,92 ha powierzchni. Jest to rozległe bagno, w miejscu  którego  -  jeszcze  niedawno  -  znajdowało  się  polodowcowe  jezioro.  Obecnie  tzw. pływające  pło,  czyli  powierzchniowa  warstwa  roślinności  wodnej  i  bagiennej  jest  zwarta,  ale ugina się pod ciężarem człowieka. Pod nią znajduje się uwodniony torf i namuły. W większości jest to bagno traktowane - z gospodarczego punktu widzenia - jako nieużytek. Znaczną część powierzchni rezerwatu stanowią grunty prywatne, w większości mieszkańców wsi Serafin i Łyse. Około 30% powierzchni należy do Skarbu Państwa, a 4 % do Nadleśnictwa Myszyniec.

Najbardziej  zróżnicowana  jest  południowa  część  torfowiska,  w  której  najdłużej zachowało się lustro wody. Występują tu jeszcze zbiorowiska typowo wodne, takie jak szuwar trzcinowy, szuwar skrzypu bagiennego i pałki szerokolistnej. Pasmowy układ tych zbiorowisk jest dobrze  widoczny.  Miejscami   występuje  tu paproć narecznica  błotna,  tworząca  odrębny zespół.

Bardzo  interesująca  jest  flora  rezerwatu.  Z  roślin objętych  ochroną  gatunkową  licznie występuje  rosiczka  okrągłolistna,  storczyki  -  krwisty  i  plamisty  -  oraz  kruszczyk  błotny.  Z gatunków  rzadkich  na  uwagę  zasługują:  turzyca  obła,  dwupienna  i  bagienna,  wełnianka delikatna,  przęstka  pospolita,  nasięźrzał  pospolity,  kozłek  dwupienny.  Do  ciekawostek florystycznych  należy  zaliczyć  także  dwa  gatunki  mchów  reliktowych  (pozostałości  po  epoce lodowcowej).

Rezerwat    daje    schronienie    wielu gatunkom  ptaków,  ssaków,  gadów,  płazów, owadów i innych zwierząt. Jeszcze kilkanaście lat temu wczesną wiosną tokowało tu kilka kogutów cietrzewia,  gatunku  wymierającego  w  Polsce  w bardzo   szybkim   tempie.   Najpiękniejszym   i najbardziej   okazałym   ptakiem   rezerwatu Torfowisko  Serafin  jest  żuraw.  Corocznie  gniazdują tu  2  pary  lęgowe,  a  w  okresie  letnim  na torfowisko przybywa kilka rodzin żurawi gniazdujących w okolicy.  

Najliczniej reprezentowane są niektóre gatunki typowo szuwarowe, takie jak potrzos i rokitniczka,  dosyć  liczna  jest  także  dziwonia.  Na  bardziej  suchych  fragmentach  rezerwatu, szczególnie w części zachodniej, gnieżdżą się ptaki typowe dla łąk i pól, takie jak przepiórka, derkacz,  pliszka  żółcą,  skowronek  polny,  pokląskwa,  a  na  otaczających  bagno  łąkach  także czajka, rycyk, brodziec krwawodzioby i bardzo rzadki i piękny kulik wielki.

Rezerwat jest często odwiedzany przez ptaki drapieżne gniazdujące w okolicznych lasach lub w krajobrazie rolniczym - pustułki, myszołowy, kobuzy, błotniaki łąkowe, jastrzębie. Zlatują one na torfowisko aby szukać tu pożywienia.

Największym  ssakiem  występującym  w  rezerwacie  jest łoś.  Dzięki  specjalnej  budowie racic,  potrafi  bez  trudu  poruszać  się  po  trzęsawisku.  Znajduje  tu  obfitość  pożywienia  i bezpieczeństwo.  Często  przebywają  tu  także  sarny,  zające  i  drobne  gatunki  ssaków,  takie ryjówka aksamitna, nornik zwyczajny czy nornica ruda, a na polowania zapuszczają się tu lisy.

Na terenie rezerwatu znajduje się ścieżka przyrodnicza, która rozpoczyna się parkingiem z tablicą informacyjną przedstawiającą mapę rezerwatu z głównymi zbiorowiskami roślinnymi oraz  rzadkimi  i  chronionymi  gatunkami  roślin  i  ptaków.  Ze  względu  na  trudno  dostępny  i niebezpieczny dla człowieka teren, na bagnie zbudowano drewnianą kładkę wchodzącą w głąb rezerwatu na kilkaset metrów. Rezerwat można zwiedzać poruszając się tylko po zbudowanej w tym celu kładce.

REZERWAT TABORY

Rezerwat leśny o powierzchni 17,21 ha, położony w gminie Łyse ok. 2 km od wsi Popiołki na  terenie  Nadleśnictwa  Nowogród,  utworzony  w  1974 roku.  Głównym  celem  ochrony  jest zachowanie  boru  sosnowo-świerkowego  naturalnego  pochodzenia  na  obszarze  Puszczy Kurpiowskiej. Zachowały się tu sosny i świerki w wieku 160 - 180 lat. W drzewostanie dominuje sosna, ponadto występują: świerk, jałowiec, rzadziej brzoza, czasami dąb, kruszyna, jarzębina. W runie leśnym występują: borówki, wrzos, widłaki, sasanki i arniki. Zespół występujących ziół i mchów różnicuje obszar rezerwatu na dwie równe powierzchnie: jedną z przewagą wariantu chrobotkowego  i  drugą  z  przewagą  wariantu  czernicowego.  Zespół  wariantu  chrobotkowego jest  bardzo  suchy  i ubogi,  charakterystyczny  dla  boru  suchego,  występuje  głównie  przy zachodniej granicy rezerwatu.

W skład powierzchni leśnej wchodzą drzewostany na powierzchni 15,63 ha oraz halizny i płazowizny na powierzchni 1,37 ha. Od strony zachodniej rezerwat graniczy z drzewostanem sosnowym IIa klasy wieku, od północy z drzewostanem sosnowym IIIa klasy wieku i młodnikiem olszowym.  Od  wschodu  rezerwat  graniczy  z  drzewostanem  olszowym  II  -  III  klasy  wieku,  od południa  z  drzewostanem  sosnowym  IIIb  klasy  wieku. Obszar  rezerwatu  podzielony  jest  i opisany znakami oddziałowymi w postaci słupów granicznych, na których czarną olejną farbą na białym  tle  zapisano  numery  oddziałów.  Powierzchnia terenu  rezerwatu  jest  płaska  o deniwelacjach od 0,5 do 1,0 m.